Βιογραφικό

Curriculum Vitae

Νικόλαος Τόλης

Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Διεθνούς Ομοσπονδίας Σύγχρονων Ψηφοθετών – Αssociazione Internationale Mosaicisti Contemporanei AΙΜC, Ραβέννα www.aimcinternational.org εκλεγείς από τη Γενική Συνέλευση κατά το 13^ο Διεθνές Συνέδριο AIMC τον Οκτώβριο του 2012 στην Κύπρο, το 14^ο Διεθνές Συνέδριο AIMC τον Μάιο 2014 στη Βιέννη, το 15^ο Διεθνές Συνέδριο AIMC τον Μάιο 2016 στο Spilimbergo, το 16^ο Διεθνές Συνέδριο AIMC τον Οκτώβριο 2018 στο Paray le Monial και το 17^ο Διεθνές Συνέδριο AIMC τον Οκτώβριο 2022 στη Ραβένα.
εκτελεστικός πρόεδρος για τη διεξαγωγή του 12^ου Διεθνούς Συνεδρίου AIMC το 2010, στην Αθήνα
οργανωτής της διεθνούς έκθεσης ψηφιδωτού στο Πάρκο Ελευθερίας, Αθήνα, 2010
ιδρυτής (2009) και πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Ψηφιδωτού, πολιτιστικό μη κερδοσκοπικό σωματείο με σκοπό τη διάδοση, ανάπτυξη, μελέτη και την έρευνα της τέχνης του ελληνικού ψηφιδωτού (www.greekmosaic.gr.)

ΣΠΟΥΔΕΣ

Δίπλωμα συντηρητή ψηφιδωτών και λίθινων αντικειμένων από τη Σχολή Συντήρησης του Ψηφιδωτού της Ραβέννας (Scuola per il Restauro del Mosaico) μετ΄επαίνου (παρουσίαση της διπλωματικής εργασίας με τίτλο: «Μελέτη των υλικών και των αρχαίων τεχνικών για τη δημιουργία ενός τεχνικού – επιστημονικού πλαισίου στις εργασίες στερέωσης για τη διατήρηση και συντήρηση των ψηφιδωτών επιφανειών», με την επίβλεψη της Δρ. Isotta Roncuzzi- Fiorentini και του καθηγητή Paolo Racagni).
Δίπλωμα ψηφοθέτη, μετά την διετή παρακολούθηση του Istituto “Albe Steiner” της Ραβέννας.

EΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

ΙΤΑΛΙΑ

Εθνικό Μουσείο, Αγ. Βιτάλιος (Ραβέννα)

Εργασίες καθαρισμού και στερέωσης των κιόνων της στοάς του πρώην Μοναστηριού των Βενεδεκτίνων του Αγ. Βιταλίου.
Συντήρηση κεντρικής εισόδου του πρώτου περιστυλίου του 12^ου αι. μ.Χ. (νότια πλευρά).
Συναρμολόγηση των κομματιών της σαρκοφάγου (Sarcofago dell’ Oculista) του 3^ου – 4^ου αι. μ.Χ., κατασκευασμένης από ελληνικό μάρμαρο.
Συντήρηση μαρμάρινης επιτύμβιας στήλης του 1^ου αι. μ.Χ., τοποθετημένης στο πρώτο περιστύλιο του Αγ. Βιταλίου.

Santa Maria Maggiore (Ραβέννα)

Γραφική και φωτογραφική αποτύπωση, αναλυτική έρευνα της κατάστασης διατήρησης και συντήρηση των γύψινων ανάγλυφων διακοσμήσεων του 18^ου αι. μ.Χ., έργο του γλύπτη Antonio Martinetti.

Άγιος Απολλινάριος ο Νέος (Ραβέννα)

Λεπτομερής γραφική αποτύπωση, έρευνα της κατάστασης διατήρησης και συντήρηση των επιτοίχιων ψηφιδωτών της νότιας πλευράς του 6^ου αι. μ.Χ.

Άγιος Βιτάλιος (Ραβέννα)

Συντήρηση του 3^ου και 4^ου τμήματος του ψηφιδωτού δαπέδου του 6^ου αι. μ.Χ., και δημιουργία αντιγράφου ψηφιδωτής λεπτομέρειας. Λεπτομερής γραφική αποτύπωση και δημιουργία ζωγραφικού αντιγράφου από το εσωτερικό τμήμα της αψίδας του πρεσβυτερίου (ψηφιδωτή παράσταση του Αγ. Ιωάννη).

Άγιος Ιωάννης Ευαγγελιστής (Ραβέννα)

Συντήρηση ψηφιδωτών δαπέδων του 12^ου αι. μ.Χ.

Santa Croce (Ραβέννα)

Εργασίες συντήρησης του ψηφιδωτού δαπέδου Opus tessellatum του 6^ου αι. μ.Χ
Συντήρηση του υποστρώματος του ψηφιδωτού Opus sectile, σε τμήμα του δαπέδου της βασιλικής του 6^ου αι. μ.Χ.

Εθνικό Μουσείο (Ραβέννα)

Συντήρηση τμήματος ψηφιδωτού δαπέδου Opus tessellatum του 6^ου αι. μ.Χ.

Αρχαιολογικό Μουσείο του Ρίμινι

Επέμβαση συντήρησης σε πολύχρωμο ψηφιδωτό δάπεδο Opus sectile και Opus tessellatum του 3^ου – 4^ου αι. μ.Χ.

Φορλί

Συντήρηση τμήματος ψηφιδωτού δαπέδου του 4ου αι. μ.Χ.

Αρχαιολογική ανασκαφή S. Severo (Classe, Ραβέννα)

Γραφική και φωτογραφική αποτύπωση και εργασίες συντήρησης σε ψηφιδωτά δάπεδα Opus tessellatum και Opus signinum ρωμαϊκής οικίας του 1^ου αι. μ.Χ.

Ρωμαϊκή οικία (Pollenza, Ancona)

Συντήρηση ψηφιδωτού εμβλήματος Opus vermiculatum του 1^ου – 2^ου αι. μ.Χ

ΕΛΛΑΔΑ

Καλοκαίρι 1988 Συντήρηση ψηφιδωτών δαπέδων στη Δήλο.
Καλοκαίρι 1991 Συντήρηση ψηφιδωτών δαπέδων στη Δήλο.
1992-2002 Mόνιμη απασχόληση στον Αρχαιολογικό χώρο της Δήλου ως συντηρητής ψηφιδωτών δαπέδων.
1994 Συντήρηση μαρμάρινων αγαλμάτων αρχαϊκών χρόνων στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου. Συντήρηση ψηφιδωτών δαπέδων ελληνιστικών χρόνων σε ανασκαφή της Πάρου καθώς και συντήρηση τμημάτων από το ψηφιδωτό δάπεδο του Βαπτιστηρίου της Εκατονταπυλιανής.
1994 Συντήρηση μαρμάρινων ευρημάτων από το Αρχαίο Θέατρο της Μήλου.
1994–1995 Συνεργασία με τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή για την ταύτιση τμημάτων ψηφιδωτών δαπέδων της Δήλου.
1995–2000 Με τίτλο του ερευνητή στο Εθνικό Κέντρο Ερευνών της Ιταλίας (IRTEC – CNR της Ραβέννας), μελέτη των ψηφιδωτών Opus segmentatum και των βοτσαλωτών δαπέδων της Δήλου.
1998 Δημιουργία του Κέντρου Ψηφιδωτού “ΨΗΦΙΔΩΝ Γνώσις”.
2000 Συντήρηση των επιτοίχιων ψηφιδωτών του της Ανώνυμης Αγγειακής Εταιρείας “ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ”, στον περίβολο του εργοστασίου της “ΕΛΑΙΣ”.
2002-2014 Συντηρητής ψηφιδωτών στην 1η Εφορεία Βυζαντινών Aρχαιοτήτων.
2012-2013 Σύμβουλος της Κινεζικής Ένωσης Ψηφιδωτού.
2014 – 2022 Συντηρητής ψηφιδωτών στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής.
2022 Συντηρητής ψηφιδωτών στη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεοτέρων Μνημείων.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

1994–1999 Καθηγητής ψηφιδωτού στο Κέντρο Γραμμάτων και Τεχνών “ΑΠΟΨΗ”.
1997-1998 Καθηγητής ψηφιδωτού στα εικαστικά εργαστήρια “ΛΕΣΧΗ” και υπεύθυνος του παραγωγικού εργαστηρίου της σχολής για την κατασκευή ψηφιδωτών αντιγράφων και άλλων εφαρμογών του ψηφιδωτού. Με την ιδιότητα αυτή συνεργασία με το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων του Υπουργείου Πολιτισμού για την παραγωγή πιστών και άλλων ψηφιδωτών αντιγράφων.
1998-1999 Καθηγητής στη βαθμίδα του Εργαστηριακού Συνεργάτη στο Εργαστήριο Συντήρησης Ψηφιδωτών του Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων της Σχολής Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών των ΤΕΙ Αθήνας.
2000-2007 Καθηγητής ψηφιδωτού στο εργαστήριο ψηφιδωτού της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης του Δήμου Μυκονίων.
2001 Καθηγητής στο Κέντρο Ψηφιδωτού “ΨΗΦΙΔΩΝ Γνώσις”.
2004-2005 Παράδοση μαθημάτων κατασκευής ψηφιδωτών αντιγράφων σε υπαλλήλους του Υπουργείου Πολιτισμού, που διοργανώθηκαν από το Ταμείο Αλληλοβοηθείας των Υπαλλήλων του ΥΠ.ΠΟ.
2005-2011 Παράδοση μαθημάτων κατασκευής ψηφιδωτών στο Μουσείο Μπενάκη.
2007 Παράδοση μαθημάτων κατασκευής ψηφιδωτών σε υπαλλήλους της Εθνικής Τράπεζας, που διοργανώθηκαν σε συνεργασία με το Σύλλογο Υπαλλήλων Εθνικής Τράπεζας.
2008 Παράδοση μαθημάτων κατασκευής ψηφιδωτών στο Κέντρο Μεσογειακών Ψηφιδωτών του Δήμου Δίου.
2018 Παράδοση μαθημάτων ψηφιδωτού στην Κίνα
Διάφορα Παράδοση καλοκαιρινών μαθημάτων στην Κώ, στο Ξενοδοχείο Cape Sounio, σε παιδικούς σταθμούς, και σε μαθητές Δημοτικών σχολείων, Γυμνασίων και Λυκείων.

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ

1999 “Ψηφιδωτό. Θέση και προοπτικές στην Ελλάδα σήμερα”, 1η Πανελλήνια Συνάντηση για το Ψηφιδωτό, Αθήνα, Εθνικό Κέντρο Ερευνών 1999, ΑΠΟΨΗ.
2000 “I mosaici opus segmentatum di Delos”, Διεθνές συνέδριο με θέμα “Vent’ anni di attivita per il mosaico contemporaneo”, Ραβέννα, 2000, Ομοσπονδία Σύγχρονων Ψηφοθετών (AIMC). Εdizioni del Girasole, σ. 269- 276, Ραβέννα 2004.
2002 “Συντήρηση και ανάδειξη ψηφιδωτών κατασκευών. Δυνατότητες και προβληματισμοί”, Ημερίδα με θέμα “Συντήρηση και έκθεση συντηρημένων έργων. Προβλήματα τεχνικά – προβλήματα αισθητικά”, Αθήνα – Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Μικρά Μουσειολογικά, Υπουργείο Πολιτισμού – Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, σ. 69-72, Αθήνα 2005.
2009 “Ο χρυσός στα ψηφιδωτά της Δήλου” , Αθήνα, Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή.
2010 “Προβλήματα και προτάσεις για το ελληνικό σύγχρονο ψηφιδωτό συμπεράσματα του 12ου διεθνούς συνεδρίου” Αθήνα, 12ο διεθνές συνέδριο ΑΙΜC, Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη.
2012 “Επιτοίχια ψηφιδωτά του Μεσοπολέμου στην Αθήνα και τα πέριξ”, Κύπρος, 13ο διεθνές συνέδριο ΑΙΜC Καλλινίκειο Μουσείο ΑΘηένου, Λάρνακα.
2018 “Η σύγχρονη αντίληψη των ψηφιδωτών της Δήλου “, ASSOCIATION LES 3R, Chartres, Γαλλία

ΑΡΘΡΑ – ΒΙΒΛΙΑ

M. Guimier-Sorbets -M. D. Nenna, “ Reflexions sur la couleur dans les Mosaiques hellenistiques: Delos et Alexandrie”, N.Tolis “Apendice 1”, BCH 1995, v. 119, p.548-552.
Tolis, “Leganti e tecniche di lavorazioni antiche”, Quaderni IRTEC – Mosaico v. 4, Εθνικό Κέντρο Ερευνών της Ιταλίας ( IRTEC – CNR), Ραβέννα 1996, σ. 127-146.
Τόλης Νικόλαος “Το ψηφιδωτό”, Μορφολόγος Διακοσμητής, τ. 22 (1996), σ. 23-24.
Ν. Tolis – C. Fiori, I mosaici opus segmentatum di Delos, Εθνικό Κέντρο Ερευνών της Ιταλίας (IRTEC – CNR Ραβέννα), Ραβέννα 1998.
Τόλης Νικόλαος, “Το ψηφιδωτό στη Δήλο”, Ελληνικό Πανόραμα, τεύχος 28 (2002), σ. 116-124.
Ν. Tolis – C. Fiori – P. Canestrini, Mosaici a ciottoli, capolavori e declino dell’arte più antica da Pella a Delos”, Edizioni del Girasole, Ravenna 2003.
Τόλης Νικόλαος, “Η τέχνη του ψηφιδωτού σήμερα”, Η εποχή, αρ. φ. 703 (2004), σ. 22-23.
Nikolaos Tolis, “L’ utilisation d’or dans les mosaïques de pavement hellénistiques de la Μaison de Fourni à Délos”, BCH 2018, v. 56 supplément, p.263-274.
Nikolaos Tolis, “La perception moderne des mosaïques de l’île de Délos”, Mosaïque, 12^e Rencontres Internationales de Mosaïque à Chartres (2018), p.110-111.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

1995 Αθήνα. Ομαδική έκθεση ψηφιδωτών με τίτλο “Η ιστορία ενός έργου”. Κέντρο Γραμμάτων και Τεχνών “ΑΠΟΨΗ”.
1996 Αθήνα. Ομαδική έκθεση ψηφιδωτών. Κέντρο Γραμμάτων και Τεχνών “ΑΠΟΨΗ”.
1999 Ρώμη. Ομαδική έκθεση ψηφιδωτού με τίτλο “Il respiro della pietra”. Αιγυπτιακή Ακαδημία.
1999 Μύκονος. Ομαδική έκθεση ψηφιδωτού. Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Μυκονίων.
2000 Ραβένα. Ομαδικές εκθέσεις ψηφιδωτών με την ευκαιρία του Συνεδρίου της Διεθνούς ΄Ενωσης Σύγχρονων Ψηφοθετών (AIMC). Εθνικό Μουσείο και Chiostri Francescani.
2008 Δίον. Ομαδική έκθεση ψηφιδωτών του ίδιου και των μαθητών του Κέντρου “ΨΗΦΙΔΩΝ Γνώσις”. Κέντρο Μεσογειακών Ψηφιδωτών – Δίον Πιερίας.
2010 Αθήνα. Διεθνής έκθεση ψηφιδωτού στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, Πάρκο Ελευθερίας. “Το αρχαίο ψηφιδωτό συναντά το σύγχρονο”.
2011 Κεφαλλονιά. Ομαδική έκθεση με τους μαθητές του Κέντρου «Ψηφίδων Γνώσις» στο Ίδρυμα Γεωργίου και Μάρης Βεργωτή, Κουρκουμελάτα Κεφαλλονιάς.
2011 Ραβένα. Ομαδική έκθεση “Installazioni musive” στα πλαίσια του 2^ου διεθνούς φεστιβάλ σύγχρονου ψηφιδωτού του Δήμου Ραβέννας, “Ravennamosaico”.
2012 Κύπρος, Ομαδική έκθεση ψηφιδωτού με την ευκαιρία του 13^ου Συνεδρίου της ΑΙΜC στο Καλλινίκειο Μουσείο, Αθηένου, Λάρνακα.
2012 Μαρκόπουλο Μεσογαίας, Ομαδική έκθεση του Ελληνικού Συλλόγου Ψηφιδωτού.
2013 Ραβένα, Ομαδική έκθεση ψηφιδωτού με τίτλο “Bibliomosaico”, στο χώρο των “Edizioni del Girasole”.
2013 Πολιτιστικό Κέντρο Δ. Νέας Σμύρνης “Γαλαξίας”, Ομαδική έκθεση του Ελληνικού Συλλόγου Ψηφιδωτού.
2014 Ρίγα, Λιθουανία Ομαδική έκθεση “Bibliomosaico”.
2014 Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, Ομαδική έκθεση του Ελληνικού Συλλόγου Ψηφιδωτού.
2015 Aubernai, Γαλλία, Ομαδική έκθεση “Bibliomosaico”.
2015 Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο Ν.Ιωνίας “Παναιτώλιο”, Ομαδική έκθεση του Ελληνικού Συλλόγου Ψηφιδωτού.
2016 Spilimbergo, Ιταλία, Ομαδική έκθεση ψηφιδωτού στα πλαίσια του 15ου Συνεδρίου AIMC. Palazzo della “Magnifica Thadea”.
2018 Paray le Monial, , Γαλλία, Ομαδική έκθεση ψηφιδωτού στα πλαίσια του 16ου Συνεδρίου AIMC. Τour Saint-Nicolas
2019 Μουσείο Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Ομαδική έκθεση ομάδας ΨΗΦΙΔΩΝ Δράσεις.
2022 Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης, Ομαδική έκθεση ομάδας ΨΗΦΙΔΩΝ Γνώσις.
2022 Ραβέννα, Ιταλία, Ομαδική έκθεση ψηφιδωτού στα πλαίσια του 17ου Συνεδρίου AIMC. Polo delle Arti.